Wbrew swojej potocznej nazwie egzekucja kontaktów z dzieckiem nie jest wykonywana przez komornika, jak również skutkiem jej nie jest odebranie dziecka od rodzica, u którego przebywa w celu umożliwienia wykonywania kontaktów drugiemu rodzicowi. Sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem, gdyż tak się one dokładnie nazywają, przybierają formę specjalnego postępowania uregulowanego przepisami Kodeksu postępowania cywilnego (art. 59815 – art. 59822 K.p.c). Co istotne w myśl zasady, że kontakty rodzica z dzieckiem są nie tylko jego prawem, ale również obowiązkiem, postępowanie wykonawcze w przedmiocie kontaktów może wszcząć zarówno rodzic, który ma te kontakty wykonywać, jak i ten, przy którym dziecko ma miejsce zamieszkania. Postępowanie to ma zastosowanie również w przypadku ustalenia przez Sąd w orzeczeniu/ugodzie opieki naprzemiennej rodziców nad dzieckiem, jak również stosuje się je, po myśli art. 1136 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem. Postępowanie o tzw. egzekucję kontaktów wszczyna się wyłącznie na wniosek a przesłanką jego wszczęcia jest niewykonywanie lub niewłaściwe wykonywanie orzeczenia / ugody ustalającej kontakty z dzieckiem. Postępowanie przebiega dwufazowo, tj. najpierw sąd rozpatrujący sprawę (sąd rejonowy co do zasady miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć) postanawia zagrozić rodzicowi (piszę rodzic, ale pamiętajmy, że, jak to zostało wyżej wskazane, postępowanie to może dotyczyć także innych osób – art. 1136 K.r.o.) naruszającemu orzeczenie bądź ugodę sądową nakazaniem zapłaty na rzecz drugiego rodzica oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Wszczynający postępowanie rodzic może we wniosku wskazać proponowaną sumę, lecz propozycja ta nie wiąże sądu, który uwzględnia sytuację majątkową osoby, co do której rozważa zagrożenie jej nakazaniem zapłaty. Sąd orzeka w drodze postanowienia zaskarżalnego zażaleniem. Dopiero w sytuacji, gdy osoba, której Sąd wcześniej zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej nadal dopuszcza się naruszeń, nie wykonuje swoich obowiązków, sąd wydaje kolejne postanowienie, w którym już nakazuje danej osobie zapłatę należnej sumy, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. To jest więc drugi etap, który może, ale nie musi mieć miejsca, w zależności od tego, czy dopuszczająca się naruszeń osoba zrewiduje swoje postępowanie, czy też nie. To postanowienie również jest zaskarżalne zażaleniem. Natomiast już prawomocne postanowienie jest tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Jest to ważne, gdyż umożliwia osobie legitymującej się takim orzeczeniem szybkie wszczęcie egzekucji w celu ściągnięcia należności przez komornika. Na analogicznej zasadzie, tj. gdy wskutek niewykonania lub niewłaściwego wykonania obowiązków przez jednego rodzica drugi poniósł wydatki związane z przygotowaniem kontaktu czy zamiarem jego realizacji, sąd może postanowieniem zasądzić zwrot takich uzasadnionych wydatków. Takie postanowienie również jest zaskarżalne zażaleniem a prawomocne – tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania klauzuli wykonalności. Kodeks postępowania cywilnego daje jednakże możliwość przyspieszenia procedury egzekwowania kontaktów. Na podstawie art. 5821 § 3 K.p.c. w razie uzasadnionej obawy naruszenia obowiązków wynikających z orzeczenia o kontaktach przez któregoś z rodziców, sąd może zagrozić nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej już w wydanym orzeczeniu. Pozwala to osobie, która chciałaby się później domagać wykonania kontaktów na pominięcie etapu pierwszego egzekucji kontaktów, czyli może ona od razu domagać się od sądu wydania postanowienia o nakazaniu zapłaty. Wszczęcie postępowania o egzekucję kontaktów może nastąpić wyłącznie w oparciu o orzeczenie bądź ugodę zaopatrzone w klauzulę wykonalności, które to orzeczenie lub ugoda musi być załącznikiem do wniosku. Sąd umorzy postępowanie, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od uprawomocnienia się ostatniego postanowienia nie wpłynął kolejny wniosek w sprawach wykonywania kontaktów. Sąd umorzy również postępowanie, jeśli w jego toku orzeczenie regulujące kontakty zostanie zmienione, np. poprzez wydanie postanowienia o zabezpieczeniu bądź zmianie zabezpieczenia w przedmiocie kontaktów. Do postępowania dotyczącego wykonywania kontaktów z dzieckiem nie stosuje się ogólnej zasady, że sąd opiekuńczy może zmienić swoje nawet prawomocne postanowienie, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. Podsumowując, jedynym sposobem na podjęcie próby przymuszenia rodzica (bądź innej osoby) do respektowania orzeczenia sądowego (lub ugody) w przedmiocie kontaktów z dzieckiem jest zagrożenie zapłatą a następnie nakazanie zapłaty stosownej sumy pieniężnej, którą to sumę później można próbować wyegzekwować w drodze egzekucji komorniczej. Nie ma możliwości przymuszenia do faktycznego realizowania kontaktów z dzieckiem.